Gefaciliteerde Communicatie:
Klopt Dat Wel ?
Gebruikers van Gefaciliteerde Communicatie denken dat ze hun clienten aan het woord laten. Uit onderzoek blijkt echter steeds de begeleider verantwoordelijk voor de teksten. Wikipedia schaart het onder pseudo-wetenschap.
Deze website wil mensen de kans geven een eigen oordeel te vormen over Gefaciliteerde Communicatie. De website is in opbouw, zowel inhoud als lay-out zullen de komende maanden nog verbeteren. Bezoekers krijgen de kans om daarbij mee te helpen door ons te wijzen op relevante informatie. Zie het keuzemenu hierboven voor de opties.
De informatie op deze site is uitsluitend bedoeld voor onderzoek en educatie en mag niet worden opgevat als juridisch of professioneel advies.
Wat is Gefaciliteerde Communicatie?
Gefaciliteerde Communicatie is een methode die mensen die niet of nauwelijks kunnen spreken wil helpen met communiceren. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om mensen met ernstig meervoudige handicaps, mensen die ten gevolge van een ongeval hersenbeschadigingen hebben opgelopen, of mensen met specifieke vormen van autisme.
Bij Gefaciliteerde Communicatie wordt een lichaamsdeel van de client vastgehouden door een begeleider, die dan "facilitator" genoemd wordt. Vervolgens kan de client typen (als de arm ondersteund wordt) of via de ogen aanwijzen (als het hoofd ondersteund wordt).
Zonder het vasthouden door de begeleider lukt het de client niet.
Het verschil tussen "Ondersteunde" en "Gefaciliteerde" communicatie?
Als je de client nergens vasthoudt heet het Ondersteunde Communicatie. De client verzorgt de communicatie dan met hulpmiddelen (zoals een computer) en bedient deze zelfstandig.
Als je de client wel ergens vasthoudt (bijvoorbeeld de arm of het hoofd) dan heet het Gefaciliteerde Communicatie. Er worden vergelijkbare hulpmiddelen gebruikt, maar de client bedient deze niet meer zelfstandig.
Bijgaande foto is van de documentaire "Tell Them You love Me", waarin een begeleider beweerde dat haar client toestemming gaf tot seksuele handelingen. Deze zogenaamde toestemming was door middel van Gefaciliteerde Communicatie tot stand gekomen. Dit bleek allemaal onjuist te zijn, de begeleider werd veroordeeld tot gevangenisstraf.
Een begeleider spreekt zich uit
Janyce Boynton bezorgde de ouders van haar client Betsy enorme problemen. Zij schrijft over haar geloof in Gefaciliteerde Communicatie (hier FC genoemd, naar de engelse term Facilitated Communication), en hoe ze na het testen van de methode niet anders kon dan toegeven dat het niet werkt. Sindsdien probeert ze door publicaties andere mensen te behoeden voor fouten.
Uit de getuigenis van Janyce: "In 1992 was ik "de facilitator" in de Wheaton-zaak en bracht ik, onder het mom van FC, beschuldigingen van seksueel misbruik in tegen de familie van het autistische kind, Betsy, met wie ik werkte. Ik geloofde er heilig in dat FC werkte en Betsy aan het woord was.
Door wetenschappelijke tests werd vastgesteld van wie de berichten echt kwamen. De resultaten van deze tests wezen duidelijk uit dat ik, en niet het kind, de auteur van de berichten was. Ik vond het moeilijk om mijn geloof in FC op te geven. Maar ik kon de wetenschappelijke studies die mijn eigen persoonlijke ervaringen met FC onderuit haalden niet langer negeren."
Er is veel bewijs dat Gefaciliteerde Communicatie niet werkt. Waarom wordt het nog steeds gebruikt?
Voor deze website zijn veel onderzoeken bekeken, en die wijzen allemaal op de onwerkzaamheid van Gefaciliteerde Communicatie. Zie daarvoor bij het keuzemenu "Bronnen" nummer 15 t/m 19. Waarom dan toch doorgaan met deze methode?
Allereerst is het natuurlijk heel fijn om te denken dat je kind of client veel meer kan door Gefaciliteerde Communicatie. En om daar weer op terug te moeten komen is pijnlijk en lastig.
In een artikel in "Science-based Medicine" uit 2022 wordt toegelicht hoe Gefaciliteerde Communicatie "zich verschuilt" tussen de wel bewezen goede vormen van ondersteunde communicatie. Op die manier valt het niet op dat de methode toegepast wordt. Misschien ook niet voor hoopvolle gebruikers? Tevens maakt de auteur duidelijk dat voorstanders van de methode critici verwijten dat "zij blijkbaar communicatie door gehandicapten willen tegengaan". Dat maakt mensen huiverig om commentaar te geven. Ook worden nieuwe woorden gebruikt (zoals "Rapid Prompting Method", of "Spelling to Communicate"), waardoor het minder zichtbaar is dat het nog steeds om Gefaciliteerde Communicatie gaat, en onderzoeken naar de werkzaamheid niet van toepassing lijken op die nieuwe woorden...
Wat misschien de belangrijkste reden vormt is dat er zelden getest wordt of het in jouw situatie wel werkt. Door niet te testen wordt de mogelijke (on)werkzaamheid nooit zichtbaar, of je nu voorstander of skepticus bent.
Met simpele testen kan worden bewezen wie er aan het woord is. Client of Begeleider.
Of Gefaciliteerde Communicatie wel of niet werkt kan binnen een half uur bewezen worden door testopstellingen. Zoals op bijgaande afbeelding.
De begeleider ziet hier een ander plaatje dan de client, maar de begeleider is daarvan niet op de hoogte.
Er zal het woord "hond" getypt worden als de begeleider de communicatie aanstuurt. Als alleen de client de communicatie aanstuurt het woord "kat".
Voorstanders/gebruikers van Gefaciliteerde Communicatie wijzen dergelijke testen meestal af.
Gefaciliteerde Communicatie overstemt de lichaamstaal.
"Het Lichaam Liegt Nooit", Ted Troost schreef dat al in 1988. Volgens Albert Mehrabian (1972) wordt (met name bij emotionele boodschappen) het grootste deel van de informatie overgedragen via non-verbale communicatie.
Bij mensen met een handicap is zelfs het nog lastiger emoties te verbergen achter een "poker-face", zeker als spasticiteit een rol speelt. Emoties worden dan sterker zichtbaar door lichaamstaal.
Gefaciliteerde Communicatie overschreeuwt deze autonome communicatie van de client. Daardoor wordt de identiteit van de client vervangen door het waarschijnlijk onjuiste beeld dat via Gefaciliteerde Communicatie van hem/haar ontstaat.
Bevindingen tot nu toe
- Er is geen bewijs dat Gefaciliteerde Communicatie de client aan het woord laat;
- Gefaciliteerde Communicatie geeft hierdoor een verkeerd beeld van de client;
- Gefaciliteerde Communicatie heeft geleid tot valse beschuldigingen;
- Gefaciliteerde Communicatie heeft geleid tot valse toestemming voor seksuele handelingen;
- Begeleiders lopen het risico verkeerde beslissingen te nemen als ze Gefaciliteerde Communicatie gebruiken;
- Zorg- en Onderwijsorganisaties kiezen met gebruik voor Gefaciliteerde Communicatie voor een bewezen onwerkzame methode.
nov. 2024
Bezoek ook de Amerikaanse website https://www.facilitatedcommunication.org/ Wij werken met hen samen om mensen zo goed mogelijk te informeren over de werking en risico's van Gefaciliteerde Communicatie.
We hebben je toestemming nodig om de vertalingen te laden
Om de inhoud van de website te vertalen gebruiken we een externe dienstverlener, die mogelijk gegevens over je activiteiten verzamelt. Lees het privacybeleid van de dienst en accepteer dit, om de vertalingen te bekijken.